Là một trong những biển lớn nhất trên thế giới, Biển Đông và các quần đảo của nó luôn là đối tượng tranh chấp và xung đột giữa nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ. Các tranh chấp và xung đột này diễn ra với tần suất và mức độ khác nhau trải dài theo lịch sử. Tuy nhiên, số sự vụ tăng lên nhanh chóng trong những năm gần đây biến Biển Đông trở thành một trong những khu vực tồn tại nhiều tranh chấp phức tạp nhất thế giới, nhất là khi Trung Quốc ngày càng có những hành động để giành quyền kiểm soát Biển Đông, gây căng thẳng leo thang trong mỗi quan hệ giữa các nước trong khu vực, tác động tiêu cực đến ổn định, hòa bình, phát triển khu vực và thế giới.
Là nước nằm ở vị trí cửa ngõ của Biển Đông, Việt Nam có bờ biển dài khoảng 3.260 km; trong số 63 tỉnh, thành phố thì hiện có 28 tỉnh, thành phố có biển, với 125 huyện ven biển, 12 huyện đảo và gần một nửa dân số sinh sống tại các tỉnh, thành ven biển. Biển Đông có vai trò vô cùng quan trọng, không chỉ là lợi thế để Việt Nam phát triển kinh tế biển, là cầu nối với các tuyến hàng hải huyết mạch thông thương giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, giữa châu Âu, Trung Cận Đông với Trung Quốc, Nhật Bản và các nước trong khu vực Biển Đông mà còn có vai trò then chốt về mặt an ninh.
Với tầm nhìn chiến lược vượt thời đại, từ rất sớm, Chủ tịch Hồ Chí Minh không những chỉ rõ tiềm năng, lợi thế của biển mà còn đặc biệt quan tâm đến bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia, nhất là vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Ngày 10/4/1956, khi nói chuyện tại Hội nghị cán bộ cải cách miền biển, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Đồng bằng là nhà, mà biển là cửa. Giữ nhà mà không giữ cửa có được không?". Tiếp nối truyền thống của cha ông, thực hiện lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước, quân và dân ta đã tích cực triển khai các hoạt động nhằm quản lý và bảo vệ các quyền hợp pháp của Tổ quốc, bảo vệ các lợi ích quốc gia trên biển. Thành tựu về quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng khẳng định: “Thực hiện tốt Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển, kết hợp chặt chẽ với bảo vệ chủ quyền biển, đảo, tài nguyên, môi trường biển". Bảo vệ vững chắc chủ quyền, quyền chủ quyến và quyền tài phán là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, là yếu tố quan trọng để đất nước phát triển bền vững.
Cuốn sách “Chính sách, pháp luật trên biển Đông của Trung Quốc nhìn từ góc độ pháp luật quốc tế” của GS. TS. Nguyễn Bá Diến và TS. Nguyễn Hùng Cường, với dung lượng 451 trang, được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản năm 2021. Cuốn sách được biên soạn nhằm giới thiệu với bạn đọc những nghiên cứu, đánh giá của các tác giả, đã được đóng góp ý kiến bởi các chuyên gia về luật biển, đối với các văn bản được phía Trung Quốc đơn phương xây dựng và công bố. Bằng những đánh giá, lập luận sắc bén dựa trên căn cứ nghiên cứu khoa học, khách quan, các tác giả đã làm rõ quá trình Trung Quốc sử dụng pháp lý làm công cụ để từng bước “hợp thức hóa" yêu sách chủ quyền và tuyên truyền Luật Biển theo quan điểm của Trung Quốc và tính bất hợp lý, không tuân thủ pháp luật quốc tế trong các chính sách, pháp luật về Biển Đông của Trung Quốc. Qua đó, củng cố thêm tính thuyết phục và vững chắc về cơ sở pháp lý của Việt Nam trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán ở Biển Đông, giữ vững đường lối của Đảng ta: “Kiên quyết, kiên trì bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ, lợi ích quốc gia, dân tộc trên biển, trên không và trên bộ".
Cuốn sách được chia làm ba Chương cụ thể:
Chương 1: Vị trí địa chiến lược của Biển Đông.
Chương 2: Chính sách, pháp luật Biển của Trung Quốc gắn với tham vọng độc chiếm Biển Đông.
Chương 3: Tính trái pháp luật quốc tế trong các chính sách, pháp luật trên Biển Đông của Trung Quốc.
Cán bộ, giảng viên, học viên và đông đảo bạn đọc có thể tham khảo cuốn sách “Chính sách, pháp luật trên Biển Đông của Trung Quốc - Nhìn từ góc độ pháp luật quốc tế” tại Phòng đọc Tổng hợp - Thư viện Học viện Chính trị Công an nhân dân./.
Trung tâm Lưu trữ và Thư viện - CLB Truyền thông