Chính trị được hiểu là tất cả các hoạt động của con người nhằm xác lập những chế định bắt buộc chung đối với nhóm hoặc giữa các nhóm người. Theo đó, khoa học chính trị ra đời tập trung nghiên cứu về quyền lực chính trị, thể chế, mô hình nhà nước và mối quan hệ giữa các thiết chế quyền lực với con người.
Trải qua quá trình diễn tiến của lịch sử, các trào lưu tư tưởng chính trị là cội nguồn của khoa học chính trị đã có những ảnh hưởng to lớn đối với nền chính trị thế giới, ở cả phương Đông và phương Tây. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, khoa học chính trị hiện đại ra đời và trở thành ngành khoa học xã hội độc lập ở phương Tây. Nhiều năm trở lại đây, ngành khoa học này ngày càng nhận được sự quan tâm rất lớn từ các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu cũng như các nhà chính trị, hoạt động thực tiễn. Ở một số trường đại học và học viện, môn học này đã được xây dựng và tổ chức đào tạo. Các kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực này đã góp phần cung cấp những luận cứ khoa học cho công cuộc đổi mới hệ thống chính trị ở Việt Nam, đặc biệt là xây dựng văn hóa chính trị, văn hóa Đảng.
Văn hóa chính trị luôn vận động, thay đổi. Xã hội càng phát triển, văn minh thì yêu cầu đối với khoa học chính trị và văn hóa chính trị càng cao. Thế giới ngày nay đang bước nhanh những bước khổng lồ trong kỷ nguyên toàn cầu hóa của nền văn minh trí tuệ. Do vậy, nhiều vấn đề vốn đã từng xuất hiện trong các thời kỳ lịch sử trước kia, cùng với những vấn đề mới nảy sinh, như vấn đề lựa chọn con đường và mô hình phát triển, phương thức chung sống và tương tác xã hội, giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc và xã hội hóa nhân cách, độc lập dân tộc và bản thể dân tộc, lối sống và đạo đức xã hội, dân chủ, quyền và tư cách công dân, công dân toàn cầu và tư duy, lối ứng xử toàn cầu, mối quan hệ giữa cá nhân và cộng đồng,…nay càng trở nên sống động, nóng bỏng và phức tạp hơn. Đối với Việt Nam, trên mỗi bước đường hội nhập sâu hơn, toàn diện hơn vào thế giới toàn cầu hóa, càng ngày càng xuất hiện thêm những vấn đề mới đòi hỏi cần được tiếp cận và nhận diện theo những chiều cạnh mới với những cách tiếp cận mới. Quá trình toàn cầu hóa địa phương và địa phương hóa toàn cầu đang ngày càng thôi thúc giới khoa học xã hội và nhân văn Việt Nam đổi mới mạnh mẽ hơn nền tảng, phương pháp và cách tiếp cận trong nghiên cứu của mình, giúp cho đất nước thoát khỏi tình trạng đang trở thành “bãi rác công nghệ” và “thuộc địa văn hóa” của thế giới, thu hẹp khoảng cách tụt hậu về trình độ phát triển và gia nhập vào hàng ngũ các nước tiên tiến trên thế giới.
Trong bối cảnh đó, trên thế giới cũng như ở Việt Nam, văn hóa chính trị ngày càng nhận được sự quan tâm mạnh mẽ của giới nghiên cứu. Đáng nói hơn,văn hóa chính trị không chỉ còn là một đối tượng nghiên cứu, một địa hạt của khoa học chính trị, mà càng ngày nó càng được thừa nhận như một khía cạnh, một chiều kích của thực tiễn chính trị, một chất keo tạo nên sự kết dính giữa muôn vàn yếu tố và quá trình tạo nên đời sống nhân loại cũng như đời sống các dân tộc. Và do đó, văn hóa chính trị đã và đang trở thành một cách tiếp cận độc đáo và hiệu quả trong nhiều ngành khoa học xã hội và nhân văn, nhất là các khoa học có tính liên ngành cao, như sử học, văn hóa học, khoa học phát triển, khu vực học và nghiên cứu toàn cầu.
Công trình nghiên cứu Văn hóa chính trị và lịch sử dưới góc nhìn văn hóa chính trị của GS.TS. Phạm Hồng Tung, Viện trưởng Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển, Đại học Quốc gia Hà Nội xuất bản lần thứ ba gồm 31 chuyên luận, đề cập nhiều vấn đề căn bản trong nghiên cứu văn hóa chính trị.
Có thể thấy, việc tham khảo cuốn sách “Văn hóa chính trị và lịch sử dưới góc nhìn văn hóa chính trị” với nội dung rất rộng, nhiều vấn đề nghiên cứu phức tạp và có sự biến động liên tục trong thực tế sẽ là tài liệu tham khảo có giá trị phục vụ việc học tập, nghiên cứu của cán bộ, giảng viên, học viên của Học viện. Bạn đọc có thể nghiên cứu quyển sách này tại Phòng đọc Tổng hợp - Thư viện Học viện Chính trị Công an nhân dân.
Trung tâm Lưu trữ và Thư viện